سپندارمزدگان، روز عشق ایرانی

 جشن «سپندارمزدگان» یا «اسفندگان» (اسپندگان)، بعنوان روز زن و زمین در ایران باستان نام داشته و روز گرامیداشت زنان بوده است. در ادبیان کهن فارسی این آیین را «مردگیران» یا «مزدگیران» نیز گفته اند که در این روز، زنان از دست مردان هدیه می گرفتند.

سپندارمزدگان، 29 بهمن یا 5 اسفند؟

روز پنجم هر ماه و ماه دوازدهم هر سال «اسفند» یا اسپند یا «سپندارمزد» یا «اسپندارمزد» نام دارد. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آورده‌است که ایرانیان باستان روز پنجم اسفند (اسپند) را روز بزرگداشت زن و زمین می‌دانستند. اگرچه منابع کهن از جمله ابوریحان این جشن را در روز پنجم اسفند (اسپند) ذکر کرده‌اند. با توجه به تغییر ساختار تقویم ایرانی در زمان خیام (که پس از ابوریحان می‌زیست) و سی و یک روزه شدن شش ماه نخست سال در گاهشماری ایرانی که به تقویم جلالی مشهور است، تاریخ ذکر شده به روز رسانی شده و در نتیجه 29 بهمن، به نام اسپندارمزدگان نام گذاری شده است.

لذا بین مردم و حتی بزرگانی که از تاریخ و تقویم مطلعند، در تاریخ دقیق این روز اختلاف نظر وجود دارد. برخی آنرا 29 بهمن و برخی دیگر 5 اسفند می دانند!

پ.ن: طبق منابع کهن و همانطور که از نام آن پیداست (اسفندگان)، این جشن به روز اسپند یعنی پنجمین روز از ماه اسفند اشاره دارد. لذا بنظر می رسد که بزرگداشت این جشن مطابق آئین کهن در 5 اسفند ماه، منطقی و شایسته تر باشد.

 

ولنتاین

واژه ولنتاین (Valentine) از نام کشیشی به نام والنتینتوس گرفته شده که در زمان کلودیوس امپراتور روم می زیسته است. در آن زمان به فرمان امپراطور ازدواج برای سربازان رومی قدغن بود. والنتینتوس اقدام به عقد سربازان رومی با دختران محبوبشان می‌نمود. سرانجام این کشیش به زندان افتاده در زندان عاشق دختر زندانبان گردیده و با قلبی عاشق به جرم جاری کردن عقد عشاق به جوخه اعدام سپرده می‌شود.

غربی‌ها سالروز مرگ وی را که سه قرن پس از میلاد مسیح به وقوع پیوسته گرامی می دارند و این روز را به نام ولنتاین یا روز عشق نامگذاری نموده اند.

سپندارمزدگان یا ولنتاین؟

چند سالی است که ایده جشن سپندارمزدگان یا اسفندگان به جای ولنتاین در رسانه های غیر رسمی و سایتهای اینترنتی مطرح شده که تا حدودی هم جواب داده و در چند سال اخیر شاهد کمرنگ‌ شدن ولنتاین و به طبع آن پررنگ تر شدن سپندارمزدگان به عنوان روز عشق ایرانی بوده ایم که قطعا جایگزین بهتر و پسندیده تری برای این روز می باشد.

تنها نکته منفی آن این است که مردم ما هنوز به یک نتیجه قطعی و واحد برای این روز نرسیده اند. برخی 29 بهمن و برخی دیگر 5 اسفند را بنام روز عشق ایرانی شناخته و معرفی می کنند و این اختلاف نظر متاسفانه به اصل موضوع خدشه وارد کرده و قطعا نفوذ پذیری آن را در بین مردم کم خواهد کرد.

امید که این مشکل هم به همت بزرگان و ادیبان این مرز و بوم حل شده و مردم هم به نوبه خود برای گسترش روز افزون این مناسبت باستانی همت گمارند.

تهیه و تنظیم: نیما

29 بهمن 1392

منابع: سایت ویکی پدیا و سایر منابع در اینترنت

+ «سپندارمزدگان» روز بزرگداشت زن و زمین و «روز عشق ایرانی» بر همه عاشقان مبارک باد.

------------------------------------------------------------

در این باره بیشتر بخوانید:

سخنی درباره زمان جشن اسفندگان، به قلم استاد رضا مرادی غیاث آبادی - اینجا

29 بهمن تا 5 اسفند را هفته عشق و مهرورزی بنامیم، به قلم فریدون جنیدی - اینجا

-------------------------------------------------------------------------

++ دانلود تقویم جلالی 1393 (به روز آوری: 5 دی 1392)

منبع و سازنده: www.radcom.ir